اثر بخشی هم زمان فعالیت های موسیقا ی حرکتی بر بهبود تعادل کو دکان مبتلا به اختلال اتیسم با عملکرد با لا

نقص در تعادل ، از بارزترین اختلالات حرکتی کودکان مبتلا به اختلال طيف اتيسم است.

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی همزمان فعاليت های موسيقیای- حرکتی بر وی تعادل کودکان مبتلا به اختلال اتيسم با عملكرد بالا بود.

تاخیر و اختلال در رشد مهارت هاي حرکتی ظریف و درشت ، نقص در تقلید حرکتی ، نقص در برنامه ریزی و هماهنگي حرکتی از جمله نقایص حرکتی ، خام حرکتی و ناهماهنگی حرکتی ، برنامه‌ریزی حرکتی نیز مربوط به این کودکان می باشد .

به نظر می رسد فعالیت های حرکتی منجر به تحریک سیستم دهلیزی میشود امروزه برای کنترل و بهبود اختلالات حرکتی کودکان مبتلا به اختلال طيف اتيسم در کنار ورزش و فعالیت‌های بدن از موسیقی و ریتم استفاده می شود .

به عبارتی موسيقی و ریتم باعث می شود که نوسازی ضمیر های عصبی و تقویت چرخه های نوروترانسمیتری بین نورونی می شد .

ریتم شنیداری ، مناطق حرکتی مغز شامل قشر پیش حرکتی ، مناطق حرکتی ضمیمه، منطقه حرکتی پیش ضمیمه و مخچه جانبی را فعال و کودکان را بر ای حرکت آماد ه سازی و تحریک می کند.

موسیقی باعث ایجا د تحولات فیزیکی در مغز به صورت هارمونیزاسیون و همگام سا زی الگوهای حرکت عصبی می شود.

همچنین، مداخلات حسی – حرکتی مانند فعالیت‌های تعادلی و مهارت های ظر یف و درشت ، باعث بهبود سطح توانایی های حرکتی کودکان مبتلا بهASD و سازگاری بیشتر و ا یجا د خودکفایی آنها در فعالیت های حرکتی می شود.

همچنین، اجرای مهارت های حرکتی بنیادی همراه با ملودی و ریتم مانند ژیمناستیک و لی لی کردن، نقش بسزایی در پردازش و ادراک بهتر مهارت ها ی حرکتی آنها دارد.

به‌ جای محدودکردن این کودکان در فعالیت های حرکتی و محدود کردن عملکرد سیستم عصبی، پیشنهاد می شود با همزمانی و یکپارچگی ریتم و حرکات، مهارت های حرکتی اساسی همچون تبادل در این کودکان جهت‌دهی شود و این جهت دهی تبادل ایستا و پویا، به عنوان یک عامل میان جی گری پایداری، استواری و تطبیق سازی حرکتی در آنان تلقی گردد .

به نظر می رسد فعالیت های موسيقایی – حرکتی باعث پیش بینی زمان بندی حرکت به و سیله مخچه می‌شود د و اگر کودکانASD دارایی ختلالات مخچه ای باشند، بازخورد شنیداری باعث بهبود و تقویت فعالیت ها و مهارت های حرکتی از جمله تعادل در این کودکان می شود به عبارت دیگر مخچه یکی از مراکز عصبی دارای نقص در کودکانASD است .
اختلالات مربوط به مخچه این کودکان به یکپارچگی حسی – حرکتی نیاز دارد خودکار شدن و بهینه سازی مخچه منجر به تسهیل در تنظيم وکنترل تعادل آنها می شود در واقع می‌توان گفت مخچه برنامه ریزی حرکتی را برای اجرای حرکات و مهارت های حرکتی پیش بینی کند،

همچنین فعالیت های موسیقا یی-حرکتی از طریق عملکرد تعاملی در سیستم لیمبیک و یکپارچگی حسی _ حرکتی عقده های قاعده ای و نواحی کورتیکال - فرونتال از مسیر افز ایش ادراک ، ریتم افز ا یش سرعت پاسخ د هی به محرکات شنو ا یی تطابق و سازگا ری عملکردی در حرکات و به دنبال آن، خودکار شدن الگوهای تعادلی باعث بهبود تعادل در کودکان ASD می شو د .
همچنین فعالیت های حرکتی ریتمیک باعث تحریک سیستم دهلیزی می شود. تشخیص حرکت و تنظیمات مغزی بر عهده سیستم دهلیزی است. به عبارت د یگر محرکی که سیستم دهلیزی را تحریک میکند، منجر به یکپارچگی در سیستم عصبی مرکزی می‌شود.

بهبود تعادل هماهنگی حرکتی، حرکت در فضا و هماهنگی بینایی- حرکتی، به کارکرد صحیح و درست سیستم وستیبولار بستگی دارد. به عبارت دیگر ارتباطات گسترده ای که سیستم وستیبولار با سیستم عصبی مرکزی دارد ، باعث رشد و عملکرد مطلوب مهارت های حرکتی ویژه تعادل میشود.
رابطه سیستم وستیبولا ر با مخچه و نخاع بر نقش اثرگذاراین سیستم در تنظیم تعادل و تونوس عضلانی تأکید دارد با توجه به ارتباطات گسترده این سیستم، به نظر می‌رسد تحریک مکرر و منظم سیستم وستیبولا ر منجر به بهبود تعادل ومهارت های حرکتی درشت کودکانASD می گردد . در واقع تمرینات حرکات تعادلی باعث فعال شدن مناطق سه گانه ساقه ،مغز، سیستم دهلیزی و مخچه و در ،نتیجه کنترل وضعیت،بدن تعادل و حفظ قامت میشود . از طرف دیگر فعالیت‌های حرکتی ریتمیک منجر به تقویت حس تعادل و هماهنگی نیم کره های چپ و راست مغز و افز ایش ارتباطات سیناپسی در شبکه های مختلف مغز می شو د فعالیت های ریتمیک حرکتی باعث تسهیل و هم زمانی واحدهای حرکتی ، تحریک دوکهای عضلانی و کاهش اثر خود مها ری اندام های و تر ی گلژ ی می.شود با تحریک دوکها ی عضلانی اعصاب و ایران گامای موجود در دوکهای عضلانی فعال می گردد و افز ایش این حساسیت در دوکها حس وضعیت مفاصل را تقویت میکند د و باعث ایجا د تعادل در این کودکان می شود.

هماهنگی‌های عصبی عضلانی منجر به افز ایش تحر یک گیرنده های حسی عمقی در عضلات می‌شود د و از ا ین طریق تعادل ایستا در کودکان دارای نقص ها ی حرکتی بهبود می .یابد به نظر می‌رسد تعادل و قدرت باعث هم نیروزا یی و فعال سا زی عضلات مربوط به حرکت در تعادل ایستا میشوند . به عبا ر ت بهتر، مکانیزم های جبرانی در سیستم عضلانی را راه اندا زی میکنند و از این طریق، تعادل ایستا در کودکان دارای نقص های حرکتی بهبود می یابد.

د ر واقع سیستم کنترل ،حرکتی وضعیت فعلی و در حالت غیر مفاصل را بررسی می کند تا تعادل پیچیده مکانیکی حاصل از اجر ای آن را تخمین و پیش بینی کند. به نظر می‌رسد حس عمقی بهترین شر ایط را برای تأمین اطلاعات و مخابره آنها به سیستم عصبی مرکزی برا ی ایجا د تعادل دارد .

نتایج نشان داد که مداخلات هم زمان فعالیت های مو سیقیایی – حرکتی می‌تواند به عنوان یک مدل یته درمانی در بهبود مهارت های حرکتی درشت و ظریف کودکان مبتلا بهASD تأثیرگذا ر باشد به عبارت دیگر فعالیت های موسيقیا ی _ حرکتی یک قالب پیش بینی شده برا ی نقص و کمبود در برنامه ریزی حرکتی در حرکات این کودکان می باشد به طور کلی ریتم در آماده سا زی و فراهم سا زی اطلاعات مربوط به زمان بندی ،حرکت کنترل حرکت و ایجاد الگوی ^حرکتی جدید نقش مهمی دارد و به عنوان یک بازخورد کاهش وابستگی استفاده می شو د و کودک ر ا در جهت برنامه ریزی حرکت هد ایت می نماید.

منبع :
صدیقی،زهر ا؛سلطا نی نژاد،سلمان؛عماد،مهشید )1401(« اثر بخشی هم زمان فعالیت های موسیقا یی -حرکتی بر بهبود تعادل کودکان مبتلا به اختلال اتیسم با عملکرد بالا»،مجله تحقیقات نظام سلامت،سال 19،شمار ه3