اثربخشی روش درمان با کمک سگ های دستیار اتیسم بر بهبود مهارت های ارتباطی و رفتارهای کلیشه ای کودکان با اختلال طیف اتيسم


کودکان با اختلال طیف اتیسم در زمینه ارتباطات کلامی و غیرکلامی، رفتارهای اجتماعی و بازی مشکل دارند و رفتارهای کلیشه ای و تکراری انجام می دهند

نارسایی ارتباط کلامی، برقرار نکردن ارتباط چشمی و استقبال نکردن از بازی های مشارکتی، از جمله مشکلاتی هستند که این کودکان با آن مواجه هستند.

عدم تنوع بازی با اشیا، کمبود بازی های ابتکاری و نقص و تاخیر در بازی های نمادین از جمله مشکلات عمده این کودکان است.

مشکلات ارتباطی _اجتماعی در افراد مبتلا به اختلال طیف اتيسم به کاهش رضایت و اعتماد به نفس در زمینه توانایی های اجتماعی، کاهش عزت نفس، ضعف در برقراری دوستی منجر می شود.

اختلال طیف اتيسم انواع متنوع تری از رفتارهای تکراری و کلیشه ای را نسبت به سایر اختلال های رشدی در دست ها و بازوها نشان می دهند. رفتارهای تکراری به دلیل حالت های درونی مانند استرس، اضطراب ، کسالت یا هیجان ممکن است فراوانی بیشتری داشته باشد. همچنین رفتارهای تکراری در کودکان کم توان ذهنی که دارای اختلال طیف اتيسم نیزهستند بیشتر از کودکان دارای عملکرد بالای اتيسم دیده می شود. در کودکان با اختلال طیف اتيسم تحریک حسی در اثر محرکات بویایی لمسی و دیداری می تواند منجر به حرکات تکراری شود.

استفاده از حیوان یکی از روش های رایج در دنیاست که در درمان اختلال طیف اتیسم نیز به کار گرفته می شود. پیوند انسان به حیوان تاریخچه ای طولانی دارد و آن تعاملی منحصر به فرد و بی همتاست که وابستگی و رابطه عمیق بین مخلوقات زنده را ایجاد می کند و زمینه را برای نمو دلبستگی، اعتماد، احساس ایمنی، پذیرش و همدلی فراهم می سازد همچنین درمان به کمک حیوان، مداخله مستقیم و هدفمند ارتباط با حیوان است که برای بهبود در کارکردهای شناختی هیجانی، اجتماعی و جسمانی طراحی شده که در موقعیت های مختلف ارائه و به صورت فردی یا گروهی اجرا می شود. نگهداری از سگ می تواند موجب افزایش احساس مسئولیت، افزایش احساس دگر دوستی، افزایش نشاط و فعالیت بدنی، کاهش احساس تنهایی و کم شدن خلق و خوی تهاجمی در کودک شود. این عامل به نوبه خود می تواند زمینه بهبود توجه به دیگران و برقراری ارتباط با دیگران را فراهم سازد.

به علاوه قابل بیان است که کودکان به طور طبیعی به حیوانات و سایر جنبه های غیر انسانی محیط خود علاقه مند هستند به طوری که کودکان با اختلال طیف اتيسم اغلب با اشیا بیشتر از افراد ارتباط برقرار می کنند و در واقع تعامل با اشیا را بر تعامل با افراد ترجیح داده و به حضور مخلوقات غیرانسانی پاسخ مثبت بیشتری نشان می دهند.

درمان با کمک حیوان می تواند سبب بهبود فعالیت های روزمره زندگی، کاهش سطح اضطراب و کاهش رفتارهای کلیشه ای شود.

استفاده از سگ های دستیار به موجب برانگیختگی سطح هیجانی و عاطفی کودکان با اختلال طیف اتيسم توانسته است زمینه بهبود برقراری ارتباط با دیگران( مهارت های ارتباطی) را فراهم کرده و به طبع آن موجب کاهش رفتارهای کلیشه ای نیز شود.

به عنوان یک تسهیل کننده و یک عامل منحصر به فرد به موفقیت درمانگری کمک کرده و به بهبود تعامل های اجتماعی خدمت می کند و در نهایت منجر به ایجاد روابط فرد مبتلا به اختلال طیف اتیسم با دیگران می شود.

مراحل این پژوهش بدین ترتیب می باشد که بعد از بازی و ایجاد ارتباط عاطفی میان سگ و کودک، روان شناس با مداخله به موقع روند درمان کودک مبتلا به اختلال طیف اتيسم را ادامه می دهد. سگ های استفاده شده بیشتر از نژادهای ژرمن شپرد، لابرادور و گلدن است. چون سگ هایی که جثه کوچک دارند مناسب این کار نیستند.

درمان به شکل های مختلفی ارائه شده است برای نمونه می توان روش کار را این گونه توصیف کرد که کودک توپی را پرتاب می کند و سگ آن را برای کودک می آورد( برقراری ارتباط ) یا کودک قلاده سگ را گرفته و با سگ شروع به قدم زدن می کند (تقویت مهارت های حرکتی) کودک برخی امور مربوط به مراقبت از سگ های دستیار مثل شانه زدن نوازش کردن و .... را انجام می دهد.

به طور کلی نتایج حاصل از این مطالعه نشان دهنده اثربخشی درمان با کمک سگ های دستیار اتيسم بر بهبود مهارت های ارتباطی و رفتارهای کلیشه ای کودکان با اختلال طیف اتيسم بود.