034-33257601
info@autismkerman.ir

طراحی و تدوین برنامه ترکیبی مبتنی بر روش نظریه ذهن و روش فلورتایم

طراحی و تدوین برنامه ترکیبی مبتنی بر روش نظریه ذهن و روش فلورتایم

طراحی و تدوین برنامه ترکیبی مبتنی بر روش نظریه ذهن و روش فلورتایم

جزئیات

طراحی و تدوین برنامه ترکیبی مبتنی بر روش نظریه ذهن و روش فلورتایم

6 مرداد 1403
طراحی و تدوین برنامه ترکیبی مبتنی بر روش نظریه ذهن و روش فلورتایم و اثربخشی آن بر مهارت اجتماعی ارتباطی و رفتارهای کلیشه ای کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم

کودکان دارای اختلال طیف اتیسم درهمان چندماه اول زندگی ازتماس چشمی ضعیفی برخوردارند و یا به طور کلی از آن اجتناب می کنند. این کودکان در تعبیر و تفسیر افکار و احساسات دیگران ناتوانند و نشانه های اجتماعی مانند یک لبخند یا چشمک و شکلک ممکن است برای آن ها فاقد معنا باشد. بدون توانایی درتعبیر و تفسیر و درک حالت ها، ژست ها و بیان های صوتی و آشکار، دنیای پیرامون برای آن ها سردرگم کننده می شود
شواهد علمی نشان می دهند که نقص در مهارت های اجتماعی درکودکان با اختلال اتیسم بسیاری از توانایی ها از جمله؛ توانایی های اجتماعی، تحصیلی و غیره آن ها را متأثر می کند و منجر به افت تحصیلی آن ها می شود
از سوی دیگر کودکان مبتلا به اتیسم مجموعه بزرگی از علائم رفتاری و حرکتی را نشان می دهند؛ این علائم به خصوص در شرایط استرس زا و تحریک کننده آشکارتر است
بارزترین رفتار غیرمعمول در کودکان مبتلا به اتیسم رفتارهای کلیشه ای بدن، اندام ها و انگشتان است. رفتارهای کلیشه ای یکی از ویژگی های اصلی اختلال اتیسم است
هر کودک مبتلا به اختلالات طیف اُتیسم وضعیت منحصر به فردی ازنظر نقاط قوت یا چالش ها در زمینه های شناختی، حسی، عاطفی و اجتماعی دارد. بنابراین مداخله در این کودکان باید شامل رویکرد درمانی باشد که به جای پیگیری یک برنامه ی درمانی استاندارد برای همه ی کودکان با یک تشخیص، ویژگی های منحصر به فرد آن ها را در زمینه های نامبرده در نظر بگیرد
در سال های اخیر چندین درمان برای کودکان مبتلا به اتیسم به کار گرفته شده است که از میان آن ها می توان به روش درمانی آموزش تکالیف نظریه ذهن اشاره کرد.
بسیاری از افرادی که در طیف اتیسم قراردارند، مشکلات شدیدی در پیش بینی افکار دیگران دارند و به نظر می رسد که توانایی درک احساسات و افکار دیگران را ندارند. تئوری ذهن، حالت های ذهنی، اعتقادات، نیات، آرزوها، ادعاها و دانش نسبت به خود و دیگران است و همچنین فهمیدن این مطلب که دیگران اعتقادات و نیاتی متفاوت از اعتقادات و نیات ما دارند. داشتن تئوری ذهن به فرد اجازه می دهد افکار، آرزوها و نیات را به دیگران نسبت دهد و بتواند اعمال آن ها را پیش بینی یا توصیف کند و نیات آن ها را بفهمد
نکته ی مهم دیگر این است که درگیر کردن خانواده در برنامه ی درمانی کودکان اختلالات طیف اُتیسم برای تعمیم مهارت های یاد گرفته شده ضروری است و برنامه های درمانی برای اختلالات طیف اُتیسم باید بر اساس ارتباط کودک والد عمل کنند تا علاوه بر تعمیم مهارت ها، تعاملات اجتماعی و ارتباطی نیز تقویت شود
رویکرد فلورتایم موردعلاقه ی خاص کار درمانگران در سراسر دنیاست چرا که محور آن بازی و فعالیت های روزمره ی زندگی است و درمانگر ان با به کارگیری این رویکرد در درمان خود می توانند مشارکت کودک را در این دو حیطه افزایش دهند.
با در نظر گرفتن این نکته که هر یک از درمان های مذکور، با تاکید بر فنون ویژه خود سعی در بهبود شرایط آزمودنی دارند، بنظر می رسد در موارد متعددی، روش نظریه ذهن و روش فلورتایم می توانند مکمل یکدیگر باشند
درمان کودکان دارای اتیسم باید یک درمان جامع و با درنظر گرفتن حیطه های مختلف مشکلات کودک باشد، با توجه به این نتایج به نظر می رسد ترکیبی از این دو روش یعنی نظریه ذهن به عنوان یک روش شناختی آموزشی و بازی درمانی مبتنی بر فلورتایم به عنوان یک روش بازی و ارتباط بهتر از کاربرد انفرادی هر روش بتواند نشانگان اوتیسم را کاهش دهد
بسته ترکیبی تدوین شده مبتنی بر روش نظریه ذهن و روش فلورتایم، چارچوبی جامع برای درک و درمان کودکانی است که با اختلالات طیف اتیسم می باشد . هدف این رویکرد کمک به کودکان است و به جای تمرکز صرف بر علائم بیماری، بر مهارت کودکان در عناصر اصلی برقراری ارتباط و تفکر توجه دارد. همچنین ایجاد رابطه با مربیان اولیه، عنصری اصلی در کمک به کودک برای برگشت به راه سلامت رشدی محسوب می شود. بسته ترکیبی تدوین شده همکاری مربیان و سایرین را که در زندگی کودک نقش مهمی دارند، تشویق می کند تا تعاملات خود را با آن ها حساب شده و مبتنی بر مرحله فعلی تکوینی و مطابق با تفاوت های فردی او تطبیق سازند تا از رشد او حمایت به عمل آید. در این روش درمانی کودک شروع به بیان بیشتر ایده های خود در بازی و در کلمات می کند. تا احساسات خود را به جای درآوردن ادای آن ها شرح دهد و ایده ها را به افکار پایه و منطقی وصل کند. من عصبی ام چون تو اسباب بازی من را گرفتی ، این آغاز تفکر در مراتب بالاتر است. کودک از این صحنه ها و بازی ها استفاده می کند تا طیف گسترده ای از احساسات و عقایدرا چنانچه دنیای خود را کشف می کند خلق کند. او همچنین از کلمات استفاده می کند تا به آرزوها و علایق اشاره نماید من آب میوه می خواهم.
بر اساس نظر محققان و خود پژوهشگر هیچ کدام از دو روش فلورتایم یا نظریه ذهن به تنهایی نمی توانند موفقیت کامل را در توانبخشی و درمان کودکان اتیسم داشته باشند لذا از آنجایی که روش فلورتایم بیشتر به مسائل ارتباطی و اجتماعی می پردازد به نظر می رسد ترکیب این دو روش به مراتب تاثیر بیشتری داشته باشد.
در نتیجه مدل مفهومی برنامه ترکیبی مبتنی بر روش نظریه ذهن و روش فلورتایم بر اساس بعد مهارت های ارتباطی، بعد مهارت های گفتاری حرکتی، بعد مهارت های بین فردی و تعامل اجتماعی بعد بازشناسی هیجان تدوین شد. نتایج نشان داد که روش آموزش برنامه ترکیبی مبتنی بر روش نظریه ذهن و روش فلورتایم بر مهارت اجتماعی ارتباطی و رفتارهای کلیشه ای تأثیر داشته است

مهدیه، کارگر قنات النوج . منصوره، شهریاری . پریسا ،تجلی . طراحی و تدوین برنامه ترکیبی مبتنی بر روش نظریه ذهن و روش فلورتایم و اثربخشی آن بر مهارت اجتماعی ارتباطی و رفتارهای کلیشه ای کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم ، فصلنامه خانواده درمانی کاربردی ،دوره 4، شماره 3 - شماره پیاپی 17 ، مجموعه مقالات حوزه خانواده و فرزند، شهریور 1402 صفحه 410-424

مقاله ها مرتبط